U NANG TARLOV
U nang Tarlov là một túi chứa đầy chất lỏng nằm trên rễ thần kinh cột sống. U nang Tarvo này thường xảy ra ở đáy (phần dưới cùng) của cột sống của bạn. Mặc dù u nang Tarlov không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng, nhưng bạn có thể bị đau, tê và các vấn đề về bàng quang hoặc ruột. Điều trị bằng thuốc hoặc trị liệu để giảm bớt sự khó chịu hoặc nếu không giảm hoặc biểu hiện nặng có thể phẫu thuật cắt u nang.
TỔNG QUAN
U nang Tarlov là gì?
U nang Tarlov là một túi chứa đầy chất lỏng nằm trên rễ thần kinh kéo dài ra khỏi tủy sống của bạn. Chất lỏng bên trong u nang thường chứa dịch não tủy (CSF). CSF- dịch não tủy là một chất lỏng trong suốt bao quanh não và tủy sống của bạn.
Các u nang là phổ biến nhất ở lưng dưới của bạn (vùng xương cùng- sacrum) và có thể hình thành sau một chấn thương. Bạn có thể có nhiều u nang Tarlov cùng một lúc.
U nang Tarlov khác nhau về kích thước. Hầu hết các u nang hoàn toàn không có triệu chứng và được tìm thấy tình cờ khi chụp MRI cùng với một vấn đề cột sống khác. U nang lớn hơn có thể gây ra các triệu chứng như đau, các vấn đề về ruột và bàng quang hoặc tê.
Bạn có thể nghe bác sĩ đề cập đến u nang Tarlov thuộc nhóm u nang màng não hoặc u nang quanh thần kinh (perineural).
U NANG TARLOV PHỔ BIẾN NHƯ THẾ NÀO?
Khó để xác định có bao nhiêu người có u nang Tarlov vì các ca mang u này ít khi gây triệu chứng. Một nghiên cứu ước tính rằng chỉ dưới 4% số người ở Hoa Kỳ có loại u nang này.
TRIỆU CHỨNG VÀ NGUYÊN NHÂN
Các triệu chứng của u nang Tarlov là gì?
Các triệu chứng của u nang Tarlov khác nhau dựa trên kích thước và vị trí của u nang. Các nghiên cứu cho thấy chỉ có 5% đến 8% số người được chẩn đoán mắc u nang Tarlov gặp các triệu chứng. Thông thường, u nang lớn hơn có nhiều khả năng gây ra các triệu chứng, bao gồm:
- Đau lưng dưới.
- Một cảm giác căng tức hoặc nóng rát ở lưng dưới lan đến chân của bạn.
- Tê, yếu hoặc mất cảm giác ở chân.
- Mất điều hoà hoạt động của bàng quang và ruột hoặc táo bón.
- Nhức đầu.
- Rối loạn chức năng tình dục.
Điều gì gây ra u nang Tarlov?
Hiện không chắc chắn chính xác nguyên nhân gây ra u nang Tarlov. Nghiên cứu cho thấy chúng có thể hình thành do:
- Rò rỉ dịch não tủy (CSF), thường do chấn thương cột sống.
- Viêm vỏ bảo vệ (vỏ bọc) xung quanh rễ thần kinh.
Áp lực dịch não tủy có thể thay đổi kích thước của u nang Tarlov. Áp lực dịch não tủy dao động là điều bình thường. Khi áp lực dịch não tuỷ (CSF) tăng, kích thước của u nang có thể tăng lên. Bạn có thể nhận thấy sự thay đổi áp lực khi bạn thực hiện các hoạt động nặng như nâng tạ. Lúc này các triệu chứng có thể trở nên tồi tệ hơn hoặc trở nên đáng chú ý.
CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CHO U NANG TARLOV LÀ GÌ?
Bất cứ ai cũng có thể phát triển u nang Tarlov. Bạn có thể deex mắc nang Tarlov hơn nếu bạn:
- Trải qua một chấn thương cột sống.
- Có tình trạng mô liên kết như hội chứng Marfan và hội chứng Ehlers-Danlos, lỏng lẻo đa hướng.
- Phụ nữ khi trãi qua sinh nở
- Từ 30 đến 60 tuổi.
U NANG TARLOV CÓ THỂ GÂY RA VẤN ĐỀ GÌ?
Biến chứng u nang Tarlov rất hiếm nhưng có thể bao gồm:
- Đau mãn tính.
- Xương thoái hóa.
- Tổn thương thần kinh vĩnh viễn.
- Khó khăn trong vận động.
- Vỡ u nang và xuất huyết.
Bạn có thể cần phải điều chỉnh thói quen hàng ngày nếu bạn có các biến chứng, đặc biệt là những biến chứng ảnh hưởng đến chuyển động của bạn. Nhiều người trải qua những thách thức về sức khỏe tâm thần như trầm cảm do các triệu chứng lâu dài (mãn tính).
CHẨN ĐOÁN VÀ XÉT NGHIỆM
Làm thế nào là một u nang Tarlov được chẩn đoán?
Bác sĩ chẩn đoán u nang Tarlov sau khi khám sức khỏe và khám thần kinh. Họ sẽ lấy một lịch sử y tế đầy đủ và hỏi bạn những câu hỏi về các triệu chứng của bạn, bao gồm triệu chứng khởi đầu và khi triệu chứng nặng hơn khi hoạt động.
Xét nghiệm hình ảnh, như chụp MRI hoặc CT, xác nhận chẩn đoán.
Bác sĩ cũng có thể vô tình phát hiện ra u nang Tarlov trong khi thực hiện xét nghiệm hình ảnh, như MRI cho đau lưng dưới.
QUẢN LÝ VÀ ĐIỀU TRỊ
U nang Tarlov được điều trị như thế nào?
Bạn không cần điều trị u nang Tarlov khi u này không gây ra triệu chứng. Bác sĩ của bạn có thể đề nghị kiểm tra thường xuyên để theo dõi kích thước của u nang và liệu rằng các triệu chứng có xuất hiện khi bạn già đi hay không.
Nếu bạn có u nang gây ra các triệu chứng, bác sĩ sẽ tập trung vào điều trị các triệu chứng đó. Điều trị có thể thay đổi từ người này sang người khác và có thể bao gồm:
- Thuốc giảm đau như paracetamol, gabapentin, thuốc chống viêm không steroid hoặc thuốc phiện.
- Tiêm steroid ở lưng dưới của bạn để giảm đau và viêm.
- Kích thích dây thần kinh điện qua da (TENS) cho đau dây thần kinh.
- Chọc hút chất lỏng từ u nang (khát vọng) và làm đầy u nang bằng một chất khác (keo fibrin, chất béo hoặc bó cơ) sẽ không gây áp lực lên dây thần kinh của bạn.
- Phẫu thuật cắt bỏ u nang.
Bác sĩ của bạn sẽ cân nhắc lợi ích và rủi ro của từng lựa chọn điều trị để tìm ra lựa chọn phù hợp với nhu cầu của bạn và an toàn nhất cho tình huống của bạn. Không có lựa chọn điều trị nào trong số này ngăn chặn u nang tái phát (quay trở lại).
Có tác dụng phụ của việc điều trị không?
Mỗi loại điều trị đi kèm với các tác dụng phụ có thể xảy ra. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về tác dụng phụ của loại thuốc cụ thể mà họ kê đơn cho bạn. Một số loại thuốc để điều trị đau có thể gây buồn ngủ, buồn nôn và phụ thuộc về thể chất.
Nếu bác sĩ của bạn dẫn lưu dịch não tủy từ u nang, nó có thể lấp đầy chất lỏng trở lại trong vòng một giờ sau khi thoát dịch trong một số trường hợp. Hầu hết bác sĩ sử dụng một kỹ thuật để lấp đầy u nang bằng một chất khác sẽ không khiến CSF quay trở lại và sẽ không gây áp lực lên dây thần kinh của bạn.
Tác dụng phụ của phẫu thuật cũng khác nhau dựa trên thủ tục mà bác sĩ phẫu thuật của bạn cần thực hiện. Tác dụng phụ có thể xảy ra có thể bao gồm:
- Sự chảy máu.
- Nhiễm trùng.
- Tổn thương thần kinh.
- Cục máu đông.
- Rò rỉ dịch não tủy.
- Rối loạn chức năng bàng quang hoặc ruột.
- Tái phát các triệu chứng.
Bao lâu sau khi điều trị tôi sẽ cảm thấy tốt hơn?
Tùy thuộc vào loại điều trị mà bác sĩ của bạn đề nghị, bạn có thể cảm thấy giảm các triệu chứng ngay lập tức hoặc ngay sau khi dùng thuốc hoặc làm thủ thuật. Đôi khi, giảm triệu chứng có thể mất vài tuần trước khi bạn nhận thấy sự thay đổi. Một số ít không cảm thấy cải thiện, ngay cả sau khi giải nén hoặc loại bỏ u nang. Bác sĩ sẽ khuyên bạn nên kiểm tra thường xuyên trong quá trình điều trị để đảm bảo bạn không gặp bất kỳ tác dụng phụ nào và theo dõi kích thước và vị trí của (các) u nang.
PHÒNG CHỐNG
U nang Tarlov có thể được ngăn chặn?
Không có cách nào được biết đến để ngăn ngừa u nang Tarlov, vì nguyên nhân không được hiểu rõ. Bạn có thể thực hiện các bước để bảo vệ bản thân khỏi chấn thương thể chất để giảm nguy cơ.
TRIỂN VỌNG / TIÊN LƯỢNG
Tôi có thể mong đợi gì nếu tôi có u nang Tarlov?
U nang Tarlov không phải lúc nào cũng gây ra các triệu chứng, nên bạn yên tâm. Nếu bạn có u nang có triệu chứng, các lựa chọn điều trị có sẵn để giúp bạn giảm đau và khó chịu. Các lựa chọn điều trị không phẫu thuật thường là bước đầu tiên để điều trị u nang Tarlov, như dùng thuốc để giảm triệu chứng. Nếu các triệu chứng của bạn không cải thiện với điều trị, phẫu thuật cắt bỏ là một lựa chọn. Hơn 80% những người đã phẫu thuật cắt bỏ u nang ghi nhận giảm triệu chứng một năm sau khi phẫu thuật. U nang thường không phát triển trở lại sau khi phẫu thuật cắt bỏ, nhưng nó có thể.
SỐNG CHUNG VỚI U
Khi nào tôi nên bác sĩ?
Gặp bác sĩ khi bạn có các triệu chứng của u nang Tarlov, như:
- Đau lưng dưới không rõ nguyên nhân.
- Tiểu không tự chủ hoặc táo bón.
- Tê hoặc yếu ở chân.
- Nếu bạn đang điều trị u nang Tarlov và bạn gặp các tác dụng phụ như nhiễm trùng (sưng, đổi màu da) hoặc đau dữ dội hoặc xấu đi, hãy cho bác sĩ biết.
Tôi nên bác sĩ của mình những câu hỏi nào?
- U nang trên cơ thể tôi ở đâu?
- Bạn đề nghị loại điều trị nào?
- Có tác dụng phụ của điều trị không?
- Tôi có cần phẫu thuật không?
- U nang có thể trở lại sau khi loại bỏ?